Willa doktora Wacława Kraszewskiego usytuowana jest przy ulicy Witkiewicza w Zakopanem. Otacza ją ogród. Budynek stanowi przykład skromnej willi w stylu zakopiańskim i dotrwał do dzisiejszych czasów niemal w pierwotnej formie. Willa założona jest na rzucie prostokąta. Elewacja frontowa poprzedzona oszklonym gankiem. To budynek dwutraktowy, czteroosiowy, o trójdzielnym układzie w trakcie frontowym, z korytarzem. Willa posadowiona jest na podmurówce z kamienia ciosanego. W dachu, od frontu, w osi środkowej, znajduje się szczyt z balkonem, po jego obu stronach wyględy. Dach budynku pokryty jest gontem. Okapy dachu posadowione są na ozdobnie wyciętych rysiach. Szczyty dachowe w elewacjach bocznych oraz facjatka ozdobione motywem wschodu słońca. We wnętrzach stropy belkowe i sosręby, na jednym z nich, w pomieszczeniu środkowym, wyryta jest data "1898", w pokoju wsch. napis "Szczęść Boże". Do dziś zachowały się oryginalne piece kaflowe.

Willa została wzniesiona w 1898 r. (data na sosrębie). Projektant budynku nie jest znany, ale według przekazu rodzinnego Kraszewskich jego powstanie wiąże się z osobą Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego. Fundatorką willi była Justyna z Krzeptowskich Fedro, która wybudowała ją na miejscu starszego obiektu znanego z planu Zakopanego zamieszczonego w \Almanachu Tatrzańskim\ z 1894 r. W maju 1910 r. Justyna Fedrowa sprzedała budynek Wacławowi Kraszewskiemu (1872-1931), znanemu zakopiańskiemu lekarzowi i społecznikowi. Dom utrzymał się w posiadaniu rodziny do chwili obecnej. Dzięki zabiegom - początkowo córki doktora Janiny Szmurło (1978), a później jego wnuczki Magdaleny Kraszewskiej (obecnej współwłaścicielki), a także pomocy Muzeum Tatrzańskiego w 1990 r., z dotacji konserwatorskiej wymieniono gontowe pokrycie dachowe. W następnych latach budynek był systematycznie remontowany i konserwowany z inicjatywy Magdaleny Kraszewskiej, która urządziła tu galerię sztuki stanowiącą miejsce wielu spotkań i inicjatyw kulturalnych.

RODZINA WACŁAWA KRASZEWSKIEGO

Wacław Kraszewski (ur. 22 IX 1872 Piotrków Trybunalski, zm. 1 X 1931 Zakopane), lekarz, społecznik, niezwykle zasłużony dla Zakopanego. Działacz polityczny, spółdzielczy związany z Polską Partią Socjalistyczną. Pod Tatrami zamieszkał w roku 1907, po ucieczce z zaboru rosyjskiego, gdzie był ścigany za działalność patriotyczną. Był jednym z założycieli Frakcji Rewolucyjnej PPS-u, współpracując miedzy innymi z Józefem Piłsudskim i Wacławem Sieroszewskim. Współtwórca Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, aż do śmierci członek jego zarządu (m.in. prezes). Pierwszy lekarz TOPR-u. Od roku 1909 prowadził szkolenia ratowników w zakresie udzielania pierwszej pomocy, jednak w akcjach ratunkowych nie uczestniczył. W czasie pierwsze wojny światowej lekarz wojskowy w szpitalu w Nowym Sączu. W wolnej Polsce pierwszy lekarz naczelny Sanatorium Nauczycielskiego w Zakopanem. Specjalizował się w leczeniu gruźlicy. Publikował w prasie zakopiańskiej artykuły na temat spraw lokalnych i medycznych. Jego ojciec, powstaniec styczniowy, był urzędnikiem kolejowym w Piotrkowie. Matka pochodziła z rodziny Gniazdowskich. Gimnazjum ukończył w Piotrkowie. Za działalność konspiracyjną został zesłany do Borysoglebska (europejska część Rosji). Na zesłaniu w 1895 r. rozpoczął studia medyczne, które już jako wolny słuchacz ukończył w Charkowie w 1900 r. Praktykę lekarską odbywał we Lwowie. Stamtąd trafił do Włocławka, gdzie został dyrektorem szpitala dla ubogich. Jego żoną była Janina Maszatowska pochodząca także z Piotrkowa, z rodziny kolejarzy. Pani Eitner Gdeczyk siostra jej matki prowadziła zakłady fotograficzne w Gnieźnie i Wrześni. I Janina i Wacław mieli rodzeństwo.

Małżeństwo Kraszewskich doczekało się czworo dzieci:
Janina (1903-1991) urodzona we Włocławku zmarła w Zakopanem
Wacław (1904-1954) urodzony we Włocławku zmarł w Glasgow
Kazimierz (1906-1980) urodzony we Włocławku zmarł w Warszawie
Antonina (1909-1991) urodzona w Zakopanem zmarła w Londynie

W młodości pani Magdy Kaszewskiej w domu zamieszkiwała Janina Szmurło z matką, Janiną Kraszewską - na dole. Na górze: Kazimierz Kraszewski, Janina Kraszewska z d. Birtus, i matka Janiny - Maria Birtus.
Maria Birtus (babcia ze strony mamy pani Magdy) z d. Tysowska pochodziła ze Lwowa, ojciec jej był nauczycielem w gimnazjum. Jej mąż- Stanisław Birtus - zginął 1943. Miał w słynny w Zakopanem sklep "z elegancją" w Bazarze Polskim. Splajtował. Rodzina mieszkała w willi Boryna przy ul. Grunwaldzkiej. Mieli sześcioro dzieci: Janina (mama pani Magdy), Stefan, Jerzy, Róża, Wanda, Stanisław

Janina i Kazimierz Kraszawski (rodzice pani Magdy) mieszkali na Śląsku, na Wybrzeżu (Sopot - tam p. Magda chodziła do szkoły). Ojciec miał po wojnie prywatną firmę zbierającą złom powojenny. W 1948 dostał 1,5 rok więzienia a po wyjściu wilczy bilet. Rodzina wróciła do Zakopanego. Ojciec pracował jako stróż nocny w mleczarni, matka była chałupnicą, księgową. Potem ojciec założył spółdzielnię rękodzieła produkującą barwne chusty.

Teksty opublikowane w "Kontekstach" i związane z Galerią Dom Doktora:

• Magdalena Kraszewska
• Iwona Luba
• Rozmowa z Piotrem Borowskim
• Historia jednego obrazu

"Miłosne listy medyczne i polityczne.Wacław Kraszewski do narzeczonej i żony" Książka do kupienia w Galerii Dom Doktora. Zakopane, ul. Stanisława Witkiewicza 19